Een kijkje in mijn spreekkamer: perspectief van een psycholoog (deel 2)

Het is alweer de vierde sessie die ik met mijn 59-jarige cliënte heb. Een vriendelijk vrouw die al jaren kampt met pijnklachten en daardoor behoorlijk beperkt wordt in haar doen en laten. Onderzoeken in het ziekenhuis wezen op een vorm van reuma. Iets waar ze dus helaas niet meer van af zal komen. Dat is dan ook onderwerp van gesprek.

Het is te merken hoeveel moeite ze heeft met de diagnose en de wetenschap dat het nooit meer weg zal gaan. Ze moet dus leren leven met de pijn.. En dat is misschien wel één van de moeilijkste dingen die er bestaat.

Tijdens de vierde sessie vraagt ze plots aan mij hoe oud ik eigenlijk ben. Die vraag komt nogal onverwachts, dus ik weet even niet hoe ik moet reageren. Ik heb die vraag al vaker gehad en vaak ging het er dan over dat ze mij te jong vonden om hun psycholoog te zijn. Dat schiet nu ook gelijk door me heen.

Ik zeg mijn leeftijd en vraag wat de reden is dat ze dit aan mij vraagt. En inderdaad, ze noemt dat ik haar dochter had kunnen zijn en vraagt zich af of ik haar wel kan helpen. Een paar jaar geleden zou ik daar erg onzeker van zijn geworden, maar nu zie ik het vooral als een opening om er het gesprek over aan te gaan.

Het wordt me duidelijk dat ze bang is. De diagnose reuma maakt haar ontzettend onzeker over haar toekomst. Voor haar gevoel is ze de controle over haar eigen lijf kwijtgeraakt en is ze bang voor verdere achteruitgang. Ze is op zoek naar houvast, naar een stevig iemand die haar overeind kan houden en heeft het idee dat een oudere psycholoog haar hier beter bij kan helpen.

Ik vertel haar dat het haar vrij staat om op zoek te gaan naar een oudere psycholoog, maar dat ik hoop dat ze eerst wil luisteren naar hoe ik erover denk. Ik spreek uit dat ik haar angst begrijp en dat het ook eng is om niet te weten hoe het gaat lopen. Ik probeer haar te zien in haar gevoel. 

Vervolgens vertel ik haar rustig dat ook al zijn we niet van dezelfde leeftijd, ik wel de kennis in huis heb en net zo betrokken en empathisch ben als een oudere psycholoog. En benoem ik ook dat een oudere psycholoog haar traject niet makkelijker of minder zwaar zal maken. Acceptatie van pijnklachten en zo’n diagnose is nou eenmaal niet makkelijk.

Ik vraag haar naar een reactie. Ze geeft toe inderdaad bang te zijn voor wat haar allemaal te wachten staat, en is het met me eens dat leeftijd er eigenlijk niet zo toe doet. Een betrokken psycholoog, iemand die meeleeft en meedenkt, is waar ze behoefte aan heeft. En dat heeft ze tot nu toe ook bij mij gevonden.

Ik complimenteer haar met dat ze haar zorgen heeft uitgesproken en het gesprek met me is aangegaan. En nodig haar uit om dit in de toekomst weer te doen als ze twijfels heeft. Dan kunnen we het erover hebben. Wat ze daarna ook kiest, open communicatie vind ik het allerbelangrijkste dat er is.

Wil je meer van dit soort ervaringen lezen? Stay tuned!